Merwede in Utrecht
Een van de grootste autovrije stadswijken
Merwede is het eerste voorbeeld van Utrechts ambitie voor duurzame en gezonde verstedelijking in Utrecht. Met de oprichting van Merwede krijgt Utrecht een van de grootste binnenstedelijke, autoluwe stadswijken van Nederland, ter grootte van 34 voetbalvelden.
Opgave
Stedenbouwkundig plan voor de transformatie van Merwede in Utrecht tot gemengd stadsdeel
Resultaat
Het stedenbouwkundig plan Merwede en het beeldkwaliteitsplan Merwede zijn vastgesteld door de gemeenteraad op 7 oktober 2021
Locatie
Merwede, Utrecht
Opdrachtgever
Eigenaren Collectief Merwede; Gemeente Utrecht (gemeente), Greystar, AM, Synchroon, Lingotto, Janssen de Jong, BPD Ontwikkeling, G&S Vastgoed, Round Hill Capital, 3T Vastgoed en Boelens de Gruyter
Samenwerking
Gemeente Utrecht, Stadkwadraat, LOLA landscape architects (vanaf 2022) OKRA Landschapsarchitecten (t/m 2021), Mark Rabbie stedenbouwkundige concepten, Goudappel Coffeng, RebelGroup, Merosch, Stratego Advies en Unchain the Tigers
Periode
2016 – heden
Marco Broekman, Bart Claassen, Jordy Stamps, Yun-shih Chen, Frank de Boer, Floris van der Zee, Yara Alnashawati, Martha Seitanidou, Timothy Simons, Katrin Schneider, Chiara Stucchi, Chloé Charreton, Juli Lánczky, Max Tuinman, Tessa Schouten, Paul van Eeden, Imane Boutanzit, Daan Helmerhorst, Zuzanna Bręk en Alexandra Kern.
Duurzame en gezonde verstedelijking in Utrecht
Merwede is het eerste voorbeeld van Utrechts ambitie voor duurzame en gezonde verstedelijking in Utrecht. Met de oprichting van Merwede krijgt Utrecht een van de grootste binnenstedelijke, autoluwe stadswijken van Nederland, ter grootte van 34 voetbalvelden. Hiermee krijgt de stad duizenden betaalbare woningen en tal van voorzieningen, zoals een markthal en mobiliteitsknooppunten voor gedeeld vervoer. Ook zal er veel groen zijn, mede door de strenge parkeernormen. De missie van Merwede is samen te vatten in vijf thema’s:
- Mobiel Merwede: Inwoners van Merwede vrij laten bewegen zonder eigen auto.
- Gezond en duurzaam: Merwede ontwerpen om bij te dragen aan een gezonde planeet met gezonde mensen.
- Levendige stadswijk: Merwede biedt de levendigheid en voorzieningen van de stad.
- Groen domein: Creëren van een Merwede die hoogstedelijk, groen en ontspanning tegelijk combineert.
- Coulisse stad: Merwede is een sterk verstedelijkte wijk met respect voor de menselijke maat.
Een nieuwe stadswijk
Bijzonder aan het project Merwede is dat een bedrijventerrein van 24 hectare wordt getransformeerd tot een nieuwe stadswijk. Dit kan doordat de 10 betrokken eigenaren, waaronder de gemeente, het plan samen hebben gemaakt. Binnenkort kunnen 12.000 mensen in Merwede wonen. De wijk zal vooral in trek zijn bij ouderen vanwege de woonzorgcombinaties en bij starters vanwege de betaalbaarheid van de woningen. Ook gezinnen komen aan hun trekken door de vele voorzieningen, waaronder drie scholen.
De gebouwen in Merwede zullen verschillen in grootte, hoogte en architectuur. De bouwwerken beginnen relatief laag aan de grachtzijde en nemen toe richting Europalaan. Merwede bevat in totaal meer dan 200 gebouwen. Zo ontstaat een divers daklandschap en een uniek stadsbeeld: een Coulisse City.
Merwede omvat een diversiteit aan omgevingen van rustige woonwijken tot drukkere ontmoetingsplekken. Er komen levendige plekken met horeca, een sporthal, basisscholen, een middelbare school en een cultureel centrum. Een voorbeeld is het fietsendepot, dat wordt omgevormd tot een markthal met restaurants en cafés, creatieve bedrijvigheid en voedselteelt. In andere delen van de wijk vinden bewoners rust, zoals op groene pleinen en parken.
Groen en duurzaam
De keuze voor een autoluwe wijk draagt bij aan de rust, ruimte en groen in Merwede. Langs het kanaal komt een nieuw Merwedepark. Verschillende routes voor langzaam verkeer verbinden Merwede met de omliggende wijken en de stad.
Merwede wordt bijna energieneutraal. Het krijgt de grootste ondergrondse WKO van Nederland om de wijk te verwarmen of te koelen met water uit het Merwedekanaal. Alle daken worden voorzien van groen en/of zonnepanelen. Laat geen dak onbenut, is het motto. Deze keuzes voor duurzaamheid en groen dragen bij aan wat Utrecht wil zijn: een gezonde, leefbare stad voor iedereen.
Intensieve samenwerking
Het Stedenbouwkundig Plan en beeldkwaliteitsplan Merwede is het resultaat van een intensieve samenwerking tussen elf grondeigenaren, waaronder de gemeente Utrecht. BURA (voorheen bekend als marco.broekman) is sinds 2016 als leider van het ontwerpteam betrokken bij het planproces en heeft samengewerkt met verschillende adviseurs. In 2021 tekenden de eigenaren de overeenkomst met de gemeente. Daarbij zijn zij een langdurige samenwerking aangegaan met elkaar en de. buurt.